Okul Öncesi Dönemde Empati Becerisi Nasıl Geliştirilir? (0-6 Yaş İçin Uygulamalı Rehber)

OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE EMPATİ BECERİSİ NASIL GELİŞTİRİLİR?

“Bak, Ayşe ağlıyor...”“Ali şimdi üzgün mü sence?”Bu tür cümleler, çocuğun başkasının duygusunu fark etmesini ve zamanla empati kurmayı öğrenmesini sağlar. Empati, bir çocuğun başkasının ne hissettiğini anlayabilmesi ve buna göre davranabilmesidir. 0-6 yaş arası bu becerinin temellerinin atıldığı en kıymetli dönemdir.

Empati Nedir? Neden Önemlidir?

Empati; bir başkasının duygusunu fark etme, anlama ve o duyguya uygun şekilde tepki verme becerisidir.

Empati kazandırır:

• İyi arkadaşlıklar

• Sağlıklı iletişim becerileri

• Akran ilişkilerinde saygı

• Öz denetim ve duygu düzenleme

• Toplumsal duyarlılık ve adalet duygusu

Empati öğrenilen bir beceridir, zamanla gelişir ve en çok model alınarak öğrenilir.

0-6 Yaşta Empati Nasıl Gelişir?

Yaş	Empati Davranışı	Ebeveyn Desteği
2-3 yaş	Başkasının ağlamasını fark etme	Duyguyu isimlendirme: “Üzülmüş gibi görünüyor.”
3-4 yaş	Basit yardım etme davranışları	“Sen ne yapabilirsin ki o daha iyi hissetsin?”
5-6 yaş	Başkasının yerine kendini koyma	“Sen olsaydın ne hissederdin?” gibi sorularla farkındalık

Empati Becerisini Geliştiren 7 Yöntem

1. Duyguları İfade Etme Modeli Olun

✅ “Bugün biraz yorgunum.”✅ “Oyun oynarken çok keyif aldım.”Duygularını açıkça ifade eden bir yetişkin, çocuğa duyguların fark edilmesi ve paylaşılması gerektiğini öğretir.

2. Kitaplardan Faydalanın

Hikâyelerde karakterlerin ne hissettiğini birlikte değerlendirin.“Sence bu karakter neden ağladı?”“Sen olsaydın ne yapardın?”

3. Aynalama ve Sözlü Etiketleme

“Üzgün olduğunu fark ettim, çünkü oyuncağın kırıldı.”Bu tür ifadeler çocukta hem duygu farkındalığını hem de duygusal iletişimi destekler.

4. Rol Oyunları Oynayın

Kuklalar, oyuncak bebekler ya da evcilik oyunları içinde “üzgün, mutlu, kızgın” gibi rolleri canlandırmak empatiyi pekiştirir.

5. Duyguları Keşfetme Köşesi Kurun

Evin bir köşesinde duyguları gösteren yüz ifadeleri, aynalar, duygu kartları bulundurun. Çocuklar duygularla ne kadar çok karşılaşırsa, onları o kadar kolay tanır.

6. Başkalarının Haklarına Saygı Geliştirin

“Bu oyuncak şu anda onun. İstersen izin isteyebiliriz.”Hak bilinci empatiyle paralel gelişir.

7. Yardım Etme Fırsatları Yaratın

Evde ya da okulda başkasına yardım etme durumlarını görünür hale getirin.“Kardeşin düşürdü, birlikte toplayalım mı?”

Ne Zaman Endişelenmeli?

• Çocuk hiç empati kuramıyorsa (başkasının canı yansa da tepki vermiyorsa)

• Akran ilişkilerinde sık sık zarar verici davranışlar gösteriyorsa

• Duygularını tanıma ve ifade etmede büyük zorlanmalar yaşıyorsa

• Sosyal ortamlarda izole oluyor veya kontrolsüz tepkiler veriyorsa

Bir çocuk gelişimi uzmanı ya da psikologla değerlendirme yapılması faydalı olur.

Empati; çocuklukta filizlenir, yaşam boyu güçlenir. Ebeveynin duygu farkındalığı, model oluşu ve çocukla kurduğu güvenli bağ; empati becerisinin gelişiminde en temel yapı taşlarıdır. Unutmayın, empatiyi öğretmenin en güzel yolu, çocuğun duygusunu ciddiye almakla başlar.

Burçak BOZGEYİK

Uzm. Psikolojik Danışman

Yedi Vadi Anaokulu Müdürü

0-6 yaş çocuklarda empati duygusu nasıl gelişir? Başkalarının duygularını anlama, paylaşma ve saygı duyma becerisi için etkili yöntemler bu yazıda.

çocuklarda empati gelişimi, 0-6 yaş empati becerisi, okul öncesi sosyal duygusal gelişim, empati öğretmek, çocuklarda duygu eğitimi